LED (Light Emitting Diode, Işık Yayan Diyod, Solid State Lamp) Tanım
Işık yayan flamansız yarıiletken (diyot) lambalara led denir. Bu elemanlar çeşitli boyutlarda (1-1,9-2-2,1-3-5-10 mm vb.) üretilirler. 2-20 mA gibi çok az bir akımla çalıştıklarından ve sarsıntılara dayanıklı olduklarından her türlü elektronik devrede karşımıza çıkarlar. Işık, bir yarı iletkende, P tipi madde içine enjekte edilen bir elektronun oyukla birleşmesi ya da N tipi madde içine enjekte edilen bir oyuğun elektronla birleşmesi sonucunda oluşur. Bu olaydaki temel esas, elektronların enerji kaybının ışıma olarak ortaya çıkmasıdır.
Ledlerin yaydığı ışınların renkleri kırmızı, sarı, yeşil, turuncu, mavi, pembe vb. şeklindedir. Bunlardan kırmızı led en yüksek verimli olan tiptir. Ayrıca ledler normal koşullarda yaklaşık 100.000 saat boyunca ışık verebilirler. Led diyodların yapısında kullanılan galyum arsenik (GaAs), galyum arsenik fosfat (GaAsP), galyum fosfat (GaP), çinko, nitrojen vb. gibi maddelere göre ortaya çıkan ışığın rengi de farklı olmaktadır. Yani yarı iletken içine konan elementler ledin yaydığı ışığın rengini belirlemektedir. Yeşil renk veren ledlerin içinde nitrojen bulunmaktadır. Nitrojen miktarı artırıldıkça ışık sarı olmaktadır. Kırmızı renk elde etmek için ise çinko ve oksijen kullanılmaktadır.
Kırmızı led en az 1,5 – 1,6 volt ile çalışırken, turuncu 1,7 volt, sarı 1,8 volt, yeşil 2,2 – 2,4 voltta ışık yaymaya başlar. Yaklaşık 2,5 ile 4 volttan yüksek gerilimler ledlerde bozucu etki yapar. Yüksek DC gerilimlere bağlanacak ledlere seri olarak ön direnç bağlanır. Lede bağlanması gereken direncin değeri;
Rseri = (Besleme gerilimi-Led gerilimi)/Led akımı Pratikte led akımı 10mA ile 20mA arasında bir değer şeçilir.
Yorum bırakın